شهره صدری- یادداشت- سوء تغذیه در ابتدایی ترین سطح خود یکی از پیامدهای بیماری و مصرف ناکافی مود غذایی روزانه است. علاوه بر این سوء تغذیه یکی از علل عمده شیوع بیماری ها و مرگ و میر کودکان است. در کنار سوء تغذیه، مصرف آب ناسالم و غیربهداشتی یکی از مهمترین علت مرگ و میر کودکان زیر پنج سال است.
استان سیستان و بلوچستان به عنوان پهناورترین استان از جمله مناطق محروم کشور است که هم اینک از لحاظ سوء تغذیه و دسترسی به آب سالم در شرایط بحرانی به سر میبرد. بطوری که براساس گزارش دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در سال گذشته، کوتاه قدی در استان سیستان‌وبلوچستان ۱۶.۲ است، این در حالی است که آمار کشوری ۴.۸ است. شاخصه لاغری و لاغری شدید بچه‌های زیر پنج سال استان نیز ۶.۵ است و در برابر آمار کشوری که ۴.۳ است، آمار خطرناکی به شمار میرود. حدود یک پنجم کودکان زیر پنج سال سیستان و بلوچستان از مشکل لاغری، کم وزنی و کوتاه قدی رنج می برند.
براساس براساس مطالعات در این استان‌کوتاهی قد، کم‌وزنی و لاغری شیوع بالایی دارد که ناشی از سوءتغذیه است. بچه‌ها در این استان محروم و فاقد زیرساخت های کافی دچار کمبود آهن و ویتامین‌های گروه آ هستند و این ماجرا می‌تواند در رشد قدی آنها در دوران بلوغ نیز تاثیرگذار باشد.
بر اساس مطالعات وزارت بهداشت سیستان و بلوچستان این استان در شرایط نا امن غذایی قرار دارد به طوری که مردم در زمینه دسترسی به مواد غذایی از نظر کمی و کیفی دارای مشکلاتی هستند. کمبود ریز مغذی ها نیز در کودکان سیستان و بلوچستان مشاهده شده به طوری که کمبود روی و آهن دو برابر میانگین کشور در این استان گزارش شده است.
کوتاهی قد، کمی وزن و لاغری سه شاخص تعیین سلامتی در کودکان به شمار میرود و متاسفانه در این استان که این سه مولفه در بین کودکان از میانگین کل کشور کمتر بوده و قسمت عمده آن به نوع تغذیه و نبود فاکتورهای بهداشتی در این استان باز میگردد.
در سطح جهانی، 600 میلیون کودک هنوز فاقد دسترسی به آب آشامیدنی ایمن، 1.1 میلیارد کودک فاقد سرویس بهداشتی و 689 میلیون کودک فاقد دسترسی اولیه به سرویس های بهداشتی هستند. آب و بهداشت ناسالم هنوز مسئول مرگ حدود 400 هزار کودک زیر 5 سال در سال و یا 1000 کودک در روز در سطح جهانی است.
مولفه های مهم توسعه پایدار دسترسی به آب آشامیدنی سالم و غذا است که متاسفانه این دو مولفه در این استان در شرایط بحرانی به خصوص در روستاها قرار دارند. در حداقل نیمی از روستاهای استان سیستان و بلوچستان امکان دسترسی به آب مطمئن و پایدار برای آشامیدن نیست. این امر بر سلامت و بهداشت کودکان تاثیر بسیار می گذارد. این مساله می تواند رشد جسمی کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. سوء تغذیه و کاهش رشد قدی در آنها را تشدید کند.
از سوی دیگر درآمد اندک، بیکارى، فقر اقتصادى و فرهنگى، عدم‌آشنایى با بهره‌گیرى از مواد غذایى مفید کم‌قیمت، فقدان آب سالم، گستردگى بیماری‌هاى عفونى، فقدان انگیزه براى اصلاح زیرساخت‌ها در مدیریت ها و غیره باعث شده است تا مردمان نجیب این سرزمین پهناور برای دهه ها شاهد محرومیت در سطح استان باشند.
سوء تغذیه کودکان در استان سیستان و بلوچستان نتیجه توسعه نیافتگی است و زمانی این مشکل حل خواهد شد که این استان به سمت توسعه یافتگی حرکت کند. برنامه های مقطعی دولت ها و شعارهای انتخاباتی نمایندگان مجلس در این استان تا کنون نتوانسته است فقر و محرومیت را در بین بخشی از مردم این استان برطرف سازد.
تشنگی مختص کودکان نیست؛ همه تشنه هستیم!