شهره صدری- بر اساس تحقیقات جدید که در مجله Scientific Reports منتشر شده است ، سیچلایدها و ماهی‌های نیش می‌توانند جمع و تفریق ساده را در محدوده اعداد یک تا پنج انجام دهند. مشخص نیست که حیوانات برای چه چیزی به توانایی های ریاضی خود نیاز دارند.
فرض کنید روی میز جلوی شما چند سکه وجود دارد. اگر تعداد کم باشد، می‌توانید فوراً بگویید که تعداد آنها چقدر است. حتی لازم نیست آنها را بشمارید – یک نگاه کافی است. سیچلایدها و ماهی‌های نیش از این نظر به طرز شگفت‌انگیزی شبیه ما هستند: آنها می‌توانند مقادیر کم را دقیقاً و احتمالاً بدون شمارش تشخیص دهند. به عنوان مثال، می توان آنها را طوری آموزش داد که به طور قابل اعتماد مقادیر سه تایی را از مقادیر چهار تشخیص دهند.
این واقعیت مدتی است که شناخته شده است. با این حال، گروه تحقیقاتی به سرپرستی پروفسور ورا شلوسل از موسسه جانورشناسی در دانشگاه بن اکنون نشان داده است که هر دو گونه حتی می توانند محاسبه کنند.
شلوسل توضیح می دهد: ما حیوانات را برای انجام جمع و تفریق ساده آموزش دادیم. با انجام این کار، آنها باید یک تعداد اولیه را افزایش یا کاهش می دادند. آبی به معنای “یک اضافه” ، زرد به معنای “یک تفریق” است.
اما چگونه می توان از سیچلاید نتیجه “2+1” یا “5-1” را انتظار داشت؟ محققان از روشی استفاده کردند که سایر گروه‌های تحقیقاتی قبلاً با موفقیت از آن برای آزمایش توانایی‌های ریاضی زنبورها استفاده کرده بودند: آنها مجموعه‌ای از اشکال هندسی را به ماهی نشان دادند – مثلاً چهار مربع. اگر این اشیاء به رنگ آبی بودند، این به معنای “اضافه کردن یکی” برای تفاوت زیر است. از سوی دیگر، رنگ زرد به معنای «یک تفریق» بود.
پس از نشان دادن محرک اصلی (مثلاً چهار مربع)، دو تصویر جدید به حیوانات نشان داده شد – یکی با پنج و دیگری با سه مربع. اگر آنها به سمت تصویر صحیح شنا می کردند (یعنی تا پنج مربع در تکلیف حسابی “آبی”)، غذا بعنوان پاداش می گرفتند. اگر جواب اشتباه می دادند، دست خالی می رفتند.
با گذشت زمان، آنها یاد گرفتند که در ابتدا رنگ آبی را با یک افزایش در مقدار نشان داده شده و عدد زرد را با کاهش مرتبط کنند.
اما آیا ماهی می تواند این دانش را در کارهای جدید به کار گیرد؟ آیا آنها واقعاً قانون ریاضی پشت رنگ ها را درک کرده بودند؟ شلوسل توضیح می دهد: برای بررسی این موضوع، ما عمداً برخی از محاسبات را در طول تمرین حذف کردیم. یعنی 3+1 و 3-1.
پس از مرحله یادگیری، ماهی ها برای اولین بار این دو کار را مشاهده کردند. اما حتی در آن تست ها، آنها اغلب به طور قابل توجهی پاسخ صحیح را انتخاب کردند.”
این درست بود حتی زمانی که آنها مجبور بودند بین انتخاب چهار یا پنج شی بعد از نشان دادن 3 تا آبی – یعنی دو نتیجه که هر دو بزرگتر از مقدار اولیه بودند، تصمیم بگیرند. در این مورد، ماهی چهار بر پنج را انتخاب کرد، که نشان می‌دهد قانون «بزرگترین (یا کوچک‌ترین) مقدار ارائه شده را انتخاب کنید» را یاد نگرفته‌اند، بلکه قانون «همیشه یک را اضافه یا کم کنید» را یاد گرفته‌اند.
محاسبات بدون قشر مغز
این دستاورد خود محققین را غافلگیر کرد. به ماهی ها اشیایی هم شکل (مثلاً چهار مربع) نشان داده نشد، بلکه ترکیبی از اشکال مختلف بود. برای مثال، تعداد “چهار” را می توان با یک دایره کوچک و بزرگتر، یک مربع و یک مثلث نشان داد، در حالی که در یک محاسبه دیگر می توان آن را با سه مثلث با اندازه های مختلف و یک مربع نشان داد.
شلوسل می گوید: « بنابراین حیوانات باید تعداد اشیاء به تصویر کشیده شده را تشخیص می دادند و در عین حال قانون محاسبه را از رنگ آنها استنباط می کردند. ” آنها باید هر دو را در حافظه کاری خود نگه می داشتند که تصویر اصلی با دو عکس نتیجه رد و بدل می شد. و سپس باید در مورد نتیجه صحیح تصمیم می گرفتند. به طور کلی، این شاهکاری است که به مهارت های فکری پیچیده ای نیاز دارد.”
برای برخی ممکن است تعجب آور باشد زیرا ماهی ها نئوکورتکس ندارند – بخشی از مغز که به عنوان “قشر مغز” نیز شناخته می شود و مسئول وظایف شناختی پیچیده در پستانداران است. علاوه بر این، هیچ یک از گونه‌های ماهی به توانایی‌های عددی خوبی در طبیعت نیاز ندارند.
او همچنین نتیجه آزمایش‌ها را تاییدی بر این می‌داند که انسان‌ها تمایل دارند گونه‌های دیگر را دست کم بگیرند – به‌ویژه آن‌هایی که به خانواده ما یا پستانداران به طور کلی تعلق ندارند. در حالیکه این نتایج عکس آن را نشان داد.
منبع: ساینس دیلی
