یادداشت – سیده خمساء اسبقیان-کنفرانس جهانی تغییر اقلیم، COP26، منعکس کننده منافع، تضادها و وضعیت اراده سیاسی در جهان امروز بود. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در پایان کنفرانس گفت: این یک گام مهم است، اما کافی نیست.
پیمان آب و هوای گلاسکو که با مشارکت 200 کشور پس از دو هفته مذاکرات فشرده به تصویب رسید، چشم انداز جهانی تغییرات اقلیمی را به طور اساسی تغییر نداد؛ اما با این حال، پیشرفت های مهمی را به دنبال داشت. با استناد به یافته های اخیر IPCC- هیات بین الدول تغییر اقلیم- وضعیت اضطراری آب و هوای جهانی را گوشزد کرد. این پیمان بیانگر هشدار و نگرانی شدید از این موضوع است که فعالیت های انسانی تا به امروز باعث افزایش 1/1 درجه‌ای دمای زمین شده است و تأثیرات آن در حال حاضر در هر منطقه احساس می‌شود.
طرف‌ها همچنین اذعان داشتند که تأثیرات تغییر اقلیم با افزایش 1/5 درجه سانتیگراد در مقایسه با 2 درجه سانتیگراد بسیار کمتر خواهد بود، و تصمیم گرفتند برای حفظ 1/5 درجه سانتیگراد تلاش کنند. این پیمان به طور قابل توجهی نیاز کشورها برای اقدام بیشتر و تامین مالی برای سازگاری را افزایش می‌دهد.
این پیمان از کشورهای توسعه یافته می‌خواهد تا حداقل تا سال 2025 کل بودجه آب و هوا برای سازگاری در کشورهای در حال توسعه را دو برابر کنند، تا تعادل بین سازگاری و کاهش آن تضمین شود. این سازمان از بانک‌های توسعه چند جانبه، سایر مؤسسات مالی و بخش خصوصی می‌خواهد تا بسیج مالی را برای ارائه مقیاس منابع مورد نیاز برای دستیابی به برنامه‌های اقلیمی افزایش دهند.
ساعت‌ها کشمکش قبل از پذیرش تصمیم نهایی COP26 مستلزم رسیدگی دقیق به دیدگاه ها و منافع نزدیک به 200 کشور بود. کشورهایی که بر روی محدود کردن افزایش دمای زمین به 1/5 درجه سانتیگراد تمرکز داشتند. کشورهای در حال توسعه‌ای بودند که قصد داشتند تعهدات خود را در زمینه تامین مالی آب و هوا تضمین کنند. کشورهای آسیب پذیر خواستار پرداخت غرامت برای کسانی بودند که از تأثیرات تغییر اقلیم دور نبوده‌اند و درنتیجه توافق در یک زمینه بر توافق در زمینه‌های دیگر تأثیر می‌گذارد، چرا که این شبیه یک داد و ستد است.
اما تصویب پیمان آب و هوای گلاسکو به راحتی انجام نشد. یک بند بسیار مورد مناقشه برانگیز برای حذف تدریجی زغال سنگ و پایان دادن به یارانه سوخت های فسیلی در آخرین لحظه با اصرار هند تغییر کرد. این پیمان، یک طرح جدید در مورد کاهش استفاده از زغال سنگ ارائه کرد. سایر کشورها این را پذیرفتند، اما در بهترین حالت با اکراه، کشور سوئیس زبان جدید را “آسیب” خواند و گفت: این ما را به 1/5 درجه نزدیک نمی‌کند، حتی ممکن است رسیدن به آن را دشوارتر کند. همچنین نمایندگان سایر کشورها اظهار کردند که این تغییر را با بیشترین عدم تمایل خواهند پذیرفت!
این تنها موضوعی نبود که باعث ناخشنودی بسیاری ازکشورها شد. نماینده کشور چین گفت: این پیمان به هیچ وجه کامل نیست. نیوزلند گفت: این بدترین توافق است. بولیوی گفت: ما هنوز مشکلات و نگرانی‌های عمیقی داریم. گرانادا گفت: متن روی میز ما را ناراحت می‌کند. هند احساس می‌کرد که این توافقنامه به طور ناعادلانه ای از کشورهای در حال توسعه می‌خواهد تا اقداماتی را انجام دهند که می‌تواند توسعه آن‌ها را تهدید کند.
اما تقریباً همه کشورها تأیید کردند که با وجود اینکه نتیجه دور از ایده‌آل آن‌ها هست؛ اما خروج بدون توافق بدتر خواهد بود. در حالی که COP26 طیف کاملی از انتظارات ایده‌آل گرایانه برای رسیدگی به مدیریت تغییر اقلیم را ارائه نکرد؛ اما تعدادی از زیرساختها را به‌عنوان پیش‌نیاز اقدامات آینده فراهم کرد. دبیرکل سازمان ملل گفت: ما هرگز تسلیم نمی‌شویم. هرگز عقب نشینی نمی‌کنیم و به فشار رو به جلو ادامه می‌دهیم. COP27 از امروز آغاز می‌شود…!
