وضعیت سد چمشیر سه ماه پس از آبگیری چگونه است؟

شهر صدری – سه ماه از آبگیری سد چمشیر می گذرد. سدی که برای آبگیری آن سر و صداهای زیادی از طرف فعالان محیط زیست برای آن بلند شد. حال بعد سه ماه آبگیری این سد در چه وضعیتی قرار دارد؟

سه ماه پس از آبگیری این سد پر از جنجال رسانه ای؛ میثم فاضلی، نماینده مجری طرح سد چمشیر در گفتگویی با تسنیم به سوالات و ابهامات پس از آبگیری سد پاسخ داد. چنین گفتگوهایی را در راستای شفافیت دولت در مورد طرح ها و پاسخگویی به مردم را باید برای طرح های دیگر نیز مطالبه کرد. پیش از آبگیری سد چمشیر نیز بارها شاهد تشکیل جلسات با متخصصین منتقد و همچنین ارائه نقطه نظرات کارشناسی و جوابیه ها در خصوص سد چمشیر در مطبوعات بودیم . به نظر میرسد سد چمشیر آغاز تغییر رویکرد وزارت نیرو در پاسخگویی به ابهامات و سوالات در مورد طرح های جنجالی باشد.

در گفتگو با خبرگزاری تسنیم میثم فاضلی گفت: “در حال حاضر 500 میلیون مترمکعب آب با کیفیت قابل توجه و با درجه EC حدود 1400 پشت سد ذخیره شده است که در حد آب قابل شرب از لحاظ شوری قرار دارد. این آب کیفیت لازم برای کشاورزی را داراست“.

فاضلی در پاسخ به این ابهام که اگر سد آبگیری شود، با تجمیع نمک در مخزن مواجه هستیم اظهار داشت: در سد چمشیر مطالعه بسیار وسیعی بر روی مخزن 48 کیلومتری سد انجام شده است. پیمایش های بسیار دقیق صحرایی و در واقع شناسایی آنومالی‌ها و ناهنجاری‌هایی که در روی سازند گچساران وجود داشته و یک مطالعه جامع و کامل بر روی همه مسائل انجام شده است. طبیعی است که کسانی که در سد چمشیر فعالیت فنی و مهندسی داشتند از ابتدا به این مسئله معتقد بودند که ما با مشکلی مانند وجود زخیم لایه های نمکی یا گنبدهای نمکی در داخل مخزن سد چمشیر مواجه نیستیم و طبیعی است انتظار ما به عنوان کارفرما و بخش مهندسی و فنی این سد این بود که مشکلی بوجود نمی آید. این انتظار بعد از آبگیری سد، برای ما که اطمینان داشتیم مسئله ای وجود ندارد، چیز عجیب و غریبی نبود.

 نماینده مجری طرح جمشیر در مورد سازند گچساران و ادعاهای مطرح شده در خصوص حل شدن نمک از این سازند در مخزن اظهار داشت: هم‌ اکنون در طول 22 کیلومتری مخزنی که تشکیل شده، حدود 16 کیلومتر بر روی سازند گچساران است. جایی که بسیاری  مدعی بودند در آن مقدار قابل توجهی نمک وجود دارد. حتی اعداد بسیار بسیار بالایی را مطرح می کردند. با برداشت هایی که ما از EC داخل مخزن داریم، مقادیر شوری داخل مخزن تطابق مناسبی با مقادیر شوری رودخانه ورودی به داخل چمشیر دارد و ما هیچ گونه افزایش شوری بعد از آبگیری این سد را شاهد نبودیم. در حال حاضر 50 درصد از ارتفاع سد زیر آب رفته است و کیفیت آب در محدوده مناسب شوری قرار دارد و آن چیزی که انتظار داشتیم است.

خبرگزاری تسنیم با اشاره به ادعای شوره زار شدن اراضی کشاورزی پایین دست سد چشمیر در این خصوص درخواست کرد تا توضیحاتی داده شود. میثم فاضلی در پاسخ گفت: درحال حاضر EC یا شوری خروجی از دریچه تخلیه کننده سد چمشیر در محدوده 1400 تا 1500 هست. EC‌ آب لوله‌کشی شهرهای اطراف که در مناطق جنوبی واقع شده‌اند و شهرستان گچساران، به حدود 1800 تا 2000 هم می‌رسد. عدد 1500 نشان می دهد خیلی از جاها امکان دارد این آب خروجی از سد چمشیر، به عنوان آب شرب استفاده شود. طبیعی است وقتی سدی که آب با EC آب شرب خارج می کند، نمی تواند پایین دست را به شوره‌زا تبدیل کند. طبیعی است که این ادعا هم باز برمی‌گردد به آن تفکری که اعتقاد بر این دارد که سد بر روی لایه های زخیم نمکی ساخته شده و با آبگیری سد، حجم قابل توجهی نمک وارد مخزن می‌شود که از اساس این ادعا و تفکر، نادرست است.

در ادامه این گفتگو نماینده مجری طرح سد چمشیر به موارد زیر اشاره کرد:

  • سازند گچساران نفوذناپذیر است و امکان نفوذ آب در این سازند وجود ندارد. چه برسد به اینکه این قابلیت را داشته باشد آب را کیلومترها در خود جابجا کند و بر رودهای دیگر خوزستان تاثیر بگذارد.
  • ساختگاه سد را هیچ عاملی تهدید نمی کند. در حال حاضر  90 متر هد پشت مخزن است و اگر قرار بود نشتی از بدنه سد داشته باشیم تا الان باید این اتفاق می افتاد. ین ادعا برمی گردد به منتقدینی که اعتقاد دارند قسمت زیادی از کوه گچ‌حاجی که در تکیه گاه چپ قرار گفته است، یک زخیم لایه نمکی به فرم دیاپیر به سمت بالا آمده است. این تفکر منتقدین بود و روی آن هم خیلی اصرار داشتند. در دفاع در برابر چنین ادعا و انتقادی باید گفت که در این سد حدود 7 کیلومتر فقط گالری اکتشافی حفاری کردیم و وقتی مقطع سد را در نظر می‌گیرید در ترازهای مختلف، گالری های اکتشافی داریم و به طول دستکهایی حدود 500 متر در داخل تکیه گاه‌ها حرکت می کنیم. ما حدود 450 تا 500 هزار متر گمانه اکتشافی داریم و طبیعی است که اگر همچنین آنومالی بزرگی را منِ مشاور یا منِ مهندس یا منِ کارفرما نمی دیدم، یک فاجعه بزرگی برای ما اتفاق می افتاد.

فاضلی در  بخشی از این گفتگو به این نکته اشاره کرد که وضعیت کشاورزی در پایین دست رودخانه زهره اصلا مطلوب نیست و به گونه ای که آنطور که ما اطلاع داریم یک چیزی حدود 50 درصد اراضی کشاورزی در پایین دست نتوانستند در سال گذشته محصول مناسب برداشت کنند. چون شوری آب بالا رفته بود و وقتی آب با دبی کم به سمت پایین حرکت می کند کیفیت آب بد می شود. کیفیت آب هم متأثر از مقدار آب دارد. در واقع بحث خشکسالی هم تاثیر بر روی مقدار آب دارد و هم تاثیر قابل توجهی بر روی کیفیت آب دارد.

کیفیت آب باعث می شود که در واقع راندمان کشاورزی به شدت افت کند. مثل اینکه شما محصول گندم بکارید و انتظار دارید با EC آب 5 هزار یا 6 هزار، برداشت گندم بالا داشته باشید در حالیکه کاملا عکس این حالت رخ میدهد. در واقع وقتی در مورد بهبود شرایط کشاورزی صحبت می‌کنیم، منظورمان این است که  کشاورزی که با EC آب 6 هزار واحد کشاورزی می‌کرد، دوباره با EC آب دو هزار یا سه هزار واحد کشاورزی کند و تولید گندم یا دیگر محصولاتش، افزایش یابد. آب با کیفیت بهتری که در آبگیری سد چمشیر به دست کشاورز می‌رسد، برداشت محصول از هر هکتار را به‌طرز قابل توجهی افزایش می‌دهد و این در راستای تأمین امنیت غذایی کشور است و بهبود شرایط زندگی برای مردم پایین دست را فراهم خواهد کرد.

برای مطالعه گفتگوی کامل به خبرگزاری تسنیم مراجعه کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *