یمن سالها غرق در جنگ و نزاع

شهره صدری- ده سال پیش مردم یمن علیه فساد و مشکلات اقتصادی قیام کردند و خواستار یک دولت پاسخگو و فراگیرتر شدند. این کشور از نظر سیاسی شکست خورد و حالا در جنگی بی انتها فرورفته است . جنگی که به عقیده سازمان ملل متحد بزرگترین بحران انسانی جهان توصیف میشود.

در زیر جدول زمانی حرکت یمن به سمت درگیری ها را با هم مرور می کنیم.

1990 : اتحاد شمال و جنوب یمن برای تشکیل یک کشور واحد به ریاست علی عبدالله صالح

1994: رخدادن جنگ داخلی – صالح رئیس جمهور از جنوب، خود را در مرتبه ای پایین تر پس از جدا شدن از شمال می بیند

2003-2009 : گروه حوثی در شمال بدلیل به حاشیه رانده شدن فرقه محلی شیعه زیدی اعتراض می کند و شش جنگ با نیروهای صالح و یک جنگ با عربستان سعودی انجام میدهد

2011: اعتراضات بهار عربی  حاکمیت صالح را تضعیف می کند، منجر به انشعاب در ارتش میشود و صالح به گروه های القاعده در شبه جزیره عربستان اجازه میدهد تا قلمروهای شرق یمن را تصرف کنند

2012 : صالح در یک طرح انتقال سیاسی با حمایت کشورهای عربی خلیج فارس از سمت ریاست جمهوری خود استعفا میدهد. عبد ربه منصور هادی رییس جمهور موقت میشود و بر گفتگوی ملی برای پیش نویس قانون اساسی فراگیر یمن نظارت می کند

2013 : نیروهای القاعده از یورش نظامی و حملات پهبادهای آمریکایی جان سالم به در میبرند و حملاتی را در سراسر یمن انجام میدهد. در عین حال حضور مداوم خود را در یمن حفظ می کند. صالح و متحدانش دوره گذار سیاسی یمن و دولت موقت را تضعیف می کنند

2014 : حوثی ها به سرعت از ساعده به سمت جنوب پیشروی می کنند و در 21 سپتامبر با کمک صالح صنعا را تصرف می کنند . حوثی ها با این پیروزی سهمی از قدرت می خواهند

2015 : هادی رییس جمهور دولت موقت قانون اساسی جدید را اعلام می کند. ولی با مخالفت حوثی ها و صالح که دستگیر شده بود، مواجه میشود. صالح فرار می کند و با همکاری نیروهای متحد عربستان یک گروه نظامی تشکیل میدهد

ماه ها بعد، ائتلاف عربستان با هدف بازگرداندن دولت سرنگون شده هادی، حوثی ها و وفادارن صالح را از عدن در جنوب یمن و مارب، در شمال شرق صنعا به عقب میراند. اما خطوط مقدم جنگ مستحکم میشود و سالها این بن بست جنگ ادامه پیدا می کند

2016 : القاعده از هرج و مرج یمن استفاده می کند و یک دولت کوچک در اطراف مکلا در شرق یمن ایجاد می کند . با تشکیل دولت توسط القاعده این نگرانی ایجاد میشود که موج جدیدی از فعالیت های این گروه تروریستی آغاز گردد. امارات متحده عربی نیز از نیروهای ائتلاف عربستان سعودی در جنگ یمن حمایت می کند

یمن توسط نیروهای ائتلاف به رهبری عربستان محاصره میشود. این ادعا وجود دارد که ایران به یمنی ها در زمان محاصره کمک می کند. ادعایی که همیشه رد شده است

حملات بی وقفه نیروهای ائتلاف عربستان به یمن، باعث کشته شدن غیرنظامیان میشود، هشدارهای گروه های حقوق بشری نادیده گرفته میشود. اما حمایت غرب از کارزارهای نظامی علیه یمن ادامه دارد

2017: حوثی ها تعداد زیادی موشک به عمق عربستان از جمله ریاض پرتاب کردند. صالح که فرصتی بدست می آورد، سعی می کند دوباره پایتخت را بدست گیرد ولی در نبرد با حوثی ها کشته میشود

2018 : نیروهای تحت حمایت ائتلاف عربستان، از جمله برخی از جدایی طلبان جنوبی پرچم جدایی را در جنوب یمن در سواحل دریای سرخ علیه حوثی ها به اهتزار در می آورند و هدفشان تصرف بندر حدیده است. حدیده بخش عمده ای از حجم واردات تجاری و کمک های بین المللی به یمن را برای تغذیه جمعیت 30 میلیونی این کشور بر عهده دارد.

بن بست نظامی در جنگ شکل می گیرد. حوثی ها کنترل بندر و نیروهای ائتلاف کنترل حومه بندر را بدست می گیرند.

در اولین موفقیت بزرگ در تلاش های صلح، طرف های درگیر در مذاکرات دسامبر در سوئد، که اولین بار در دوسال گذشته رخ داده بود، بر سر آتش بس و خروج نیروها از حدیده به توافق میرسند.

2019 : آتش بس حدیده تا حد زیادی برقرار میشود. ولی این عقب نشینی در میان بی اعتمادی عمیق محقق نمی گردد. خشونت ها در بخش هایی در خارج از بندر حدیده ادامه دارد

امارات متحده عربی تا حد زیادی از یمن عقب نشینی می کند در حالیکه همچنان از متحدان ملی، از جمله جدایی طلبان جنوبی که در ماه اوت عدن را تصرف کردند، حمایت می کند. ریاض سعی می کند تا با میانجی گری یک توافق تقسیم قدرت بین جدایی طلبان و دولت هادی بوجود آورد، اما اجرای آن تنها در سال 2020 آغاز میشود.

2020 : همه گیری ویروس کرونا باعث آتش بس موقت با حمایت سازمان ملل میشود، اما هیچ پیشرفتی در مذاکرات برای ایجاد آتش بس دائمی حاصل نمیشود و خشونت ها همچنان ادامه می یابد. اگرچه طرف های درگیر مبادله زندانیان را انجام میدهند. سازمان ملل هشدار میدهد که یمن باردیگر در آستانه قحطی قرار گرفته است

حمله به فرودگاه عدن لحظاتی پس از فرود هواپیمای حامل دولت تازه تاسیس تقسیم قدرت انجام میشود و 22 نفر کشته میشوند. ریاض و دولت هادی؛ حوثی را مقصر میدانند.

2021 : دولت ترامپ حوثی را بعنوان یک گروه تروریستی خارجی معرفی می کند. سازمان ملل هشدارهایی را در مورد کشیده شدن یمن به قحطی بزرگ اعلام می کند. دولت بایدن می گوید تا زمانی که این نام گذاری گروه تروریستی را بررسی می کند، یه انجام معاملات با یمن برای یک ماه اجازه میدهد. یمن سالها در تحریم از سوی آمریکا قرار دارد. دولت بایدن بطور موقت فروش اسلحه به امارات و عربستان را متوقف می کند ولی در عمل چنین چیزی رخ نمیدهد

منابع: رویترز usnews

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *