شهره صدری – مطالعات جدید محققان نشان داد بیش از نیمی از دریاچه‌ها و مخازن بزرگ جهان از اوایل دهه 1990، عمدتاً به دلیل تغییرات آب‌وهوایی، تشدید مصارف کشاورزی، نیروگاه‌های آبی و مصارف انسانی، کوچک شده‌اند.
دریاچه‌ها طیف گسترده‌ای از اکوسیستم‌ها را حفظ می‌کنند و آب حیاتی را برای کشاورزی، انرژی آبی و مصرف مستقیم انسان فراهم می‌کنند. دریاچه ها که اغلب به عنوان “نگهبان تغییرات آب و هوایی” شناخته می شوند، فرآیندهای آب و هوایی متعددی در مقیاس حوضه از جمله بارش، رواناب و تبخیر و تعرق را ادغام می کنند. بنابراین مقدار آب ذخیره شده در دریاچه ها منعکس کننده نوسانات آب و هوایی کوتاه مدت و بلند مدت است. با این حال، نسبت دادن تغییرات در ذخیره آب دریاچه به اقلیم پیچیده است، زیرا فعالیت های مستقیم انسانی مانند مدیریت مخازن، برداشت آب و تغییر کاربری اراضی نیز بر ذخیره آب دریاچه تأثیر می گذارد.
تیمی از محققان بین‌المللی در مجله ساینس گزارش دادند که برخی از مهم‌ترین منابع آب شیرین جهان – از دریای خزر بین اروپا و آسیا تا دریاچه تیتیکاکا در آمریکای جنوبی – حدود 22 گیگا تن در سال برای نزدیک به سه دهه آب از دست می‌دهند.
فانگ فانگ یائو، هیدرولوژیست در دانشگاه ویرجینیا که این مطالعه را رهبری کرده است، گفت: 56 درصد کاهش دریاچه‌های طبیعی ناشی از گرم شدن آب و هوا و مصارف انسان است و گرم شدن «سهم بزرگ‌تری از آن» را داراست.
دانشمندان آب و هوا به طور کلی فکر می کنند که مناطق خشک جهان تحت تغییرات آب و هوایی خشک تر می شوند و مناطق مرطوب، مرطوب تر می شوند، اما این مطالعه نشان داد که از دست دادن آب قابل توجهی حتی در مناطق مرطوب نیز وجود دارد. یائو گفت: «این نکته را نباید نادیده گرفت».
دانشمندان تقریباً 2000 دریاچه بزرگ را با استفاده از سنجش های ماهواره ای همراه با مدل های آب و هوایی و هیدرولوژیکی ارزیابی کردند.
آنها دریافتند که استفاده ناپایدار انسان، تغییر در میزان بارندگی و رواناب، رسوب‌گذاری و افزایش دما سطح دریاچه‌ها را در سطح جهان پایین آورده است، به طوری که 53 درصد از دریاچه‌ها از سال 1992 تا 2020 کاهش یافته اند.
نزدیک به 2 میلیارد نفر در حوضه دریاچه های در حال خشک شدن زندگی می کنند و به طور مستقیم تحت تأثیر قرار گرفته اند و بسیاری از مناطق در سال های اخیر با کمبود مواجه شده اند.
دانشمندان و فعالان تغییر اقلیم و محیط زیست مدت‌ها گفته‌اند که برای جلوگیری از فاجعه‌بارترین پیامدهای تغییرات آب و هوایی، باید از گرم شدن زمین بیش از ۱.۵ درجه سانتیگراد جلوگیری کرد. در حال حاضر جهان با سرعتی در حدود 1.1 درجه سانتیگراد در حال گرم شدن است.
مطالعه اخیر نشان داد، استفاده ناپایدار انسان باعث خشک شدن دریاچه‌هایی مانند دریای آرال در آسیای مرکزی و بحرالمیت در خاورمیانه می‌شود، در حالی که دریاچه‌های افغانستان، مصر و مغولستان تحت تأثیر افزایش دما قرار گرفتند که می‌تواند از دست دادن آب در جو را افزایش دهد.
با این حال، سطح آب در یک چهارم دریاچه ها افزایش یافته است که اغلب در نتیجه ساخت سد در مناطق دورافتاده مانند فلات داخلی تبت بود.
منبع: رویترز
