جهان برای بحران طوفان های شن و گرد و غبار آماده نیست

شهره صدری – نوشته دکتر کاوه مدنی رییس دانشگاه ملل متحد برای آب- محیط زیست و بهداشت، یکی از 13 دانشگاه سازمان ملل متحد– بازوی علمی و اتاق فکر سازمان ملل متحد- اگر قبلاً طوفان های گرد و غبار را به لیست طولانی خود از بدترین بحران های زیست محیطی قرن بیست و یکم اضافه نکرده‌اید، وقت آن رسیده این کار را انجام دهید.

طوفان های شن و گرد و غبار زمانی رخ می دهند که بادهای شدید مقدار زیادی شن و گرد و غبار را به هوا بلند کرده و باعث کاهش میدان دید و سختی تنفس میشود. 7 سپتامبر روز جهانی هوای پاک برای آسمان آبی است. این روز فرصت خوبی برای یادآوری تهدید جهانی رو به افزایش طوفان‌های گرد و غبار و شن است که اثرات منفی شدیدی را بر کیفیت هوا، سلامت انسان و محیط زیست برجای می‌گذارد.

بسیاری از ساکنان آمریکا در حال حاضر، خاطره ای از Dust Bowl ندارند. این دوره‌ای از طوفان‌های گرد و غبار شدید در دهه 1930 در دشت های امریکا و کانادا بود که بدلیل شیوه‌های بد کشاورزی و وقوع خشکسالی به اکولوژی و کشاورزی آسیب زد. طوفان های مخرب اغلب در مقیاس مشابه Dust Bowl رخ نداده اند، اما باید نگران باشیم، زیرا طوفان های گرد و غبار در سطح جهانی از لحاظ تعداد، قدرت و پوشش جغرافیایی در حال گسترش هستند.

چرا؟

طوفان های گرد و غبار و شن به دلیل جنگل زدایی، سوء مدیریت آب، استفاده بد از زمین، کشاورزی ناپایدار، بیابان‌زایی و تغییرات آب و هوایی رخ میدهد.

ذرات گرد و غبار مرزهای جغرافیایی و سیاسی را نمی‌شناسند. آنها می‌توانند مسافت‌های طولانی را طی کنند و آزادانه بین کشورها و حتی قاره‌ها پرواز کنند.

تصور کنید که در آسمانی تیره با مه غلیظ و خفه کننده شن و گرد و غبار همراه با ذرات ریز که به راحتی تنفس می شوند، بیدار شوید. این یک داستان هولناک نیست، بلکه یک تجربه واقعی برای بیش از 500 میلیون نفر در هند، 173 میلیون نفر در پاکستان، 62 میلیون نفر در ایران و 40 میلیون نفر در چین است که بطور مکرر در سطوح بالایی از هوای آلوده به طوفان های شن و گرد و غبار تنفس می کنند.

اثرات بهداشتی طوفان های شن و گرد و غبار ویرانگر است. بسیاری از کسانی که در معرض گرد و غبار هستند – به ویژه کودکان – از مشکلات تنفسی، بیماری های قلبی عروقی و سایر بیماری ها که توسط آلودگی هوای سمی تشدید می شود، رنج می برند. در سراسر جهان، روزانه 330 میلیون نفر در معرض طوفان‌های شن و گرد و غبار قرار دارند. بیش از 80 درصد از کل جمعیت ترکمنستان، پاکستان، ازبکستان، تاجیکستان و ایران به دلیل طوفان‌های شن و گرد و غبار در معرض کیفیت هوای نامناسب در سطوح متوسط ​​و زیاد قرار دارند. در منطقه صحرا، طوفان های گرد و غبار باعث شیوع مننژیت شده و 350 میلیون نفر را در معرض خطر قرار داده است.

در برخی از نقاط جهان، مقدار نمک در گرد و غبار، آن را برای گیاهان سمی می کند، بهره وری محصولات کشاورزی را کاهش می دهد و امنیت غذایی را به خطر می اندازد. در سال 2021، یک طوفان بزرگ شن و گرد و غبار در شمال شرق آسیا باعث مرگ 200 هزار دام، تخریب 121 پناهگاه حیوانات در مغولستان و هشدارهای فوری بهداشتی در کره جنوبی شد.

طوفان های گرد و غبار همچنین ذوب یخچال های طبیعی در هیمالیا و فلات تبت را که به «قطب سوم» معروف است، سرعت می بخشد. این یخچال ها منبع حیاتی آب شیرین برای بیش از 1.3 میلیارد نفر در آسیا هستند. از آنجایی که این یخچال ها به دلیل گرد و غبار و تغییرات آب و هوایی سریعتر ذوب می شوند، باعث تهدید منابع آب، کشاورزی، تولید انرژی و خطر وقوع سیل می شوند.

طوفان‌های گرد و غبار با تخریب منابع آب و زمین، تشدید اثرات تغییرات آب و هوا و آسیب پذیری بیشتر اکوسیستم ها در برابر بلایا به محیط زیست آسیب می زند.

طوفان های شن و گرد و غبار با تعطیلی اجباری مدارس و مختل کردن تحصیل میلیون ها کودک در سراسر جهان بر آموزش تأثیر می گذارد. آنها همچنین بر تولید انرژی خورشیدی تأثیر می گذارند و بهره‌وری نیروی کار و درآمد خانوار را کاهش می دهند.

این طوفان‌ها صنعت هوانوردی را نیز تهدید می کند. برخی از مراکز اصلی پروازهای بین‌المللی امروزی، مانند دبی، استانبول و دوحه، در معرض طوفان‌های عظیم شن و گرد و غبار هستند که دید و پروازهای زمینی را کاهش می‌دهد و کسب‌وکارها و زنجیره‌های تامین بین‌المللی را مختل می‌کنند. در سال 2020، فقط یک گرد و غبار صحرا 1000 پرواز را بر فراز جزایر قناری لغو کرد که تنها در سه روز بیش از 19 میلیون دلار هزینه داشت. فرودگاه سیدنی استرالیا یکی دیگر از قربانیان شناخته شده بین المللی لغو پروازهای پرهزینه و عقب افتادن پروازها به دلیل طوفان گرد و غبار است.

آریزونا، تگزاس، نیومکزیکو، کالیفرنیا، نوادا، یوتا، ایلینویز، اوکلاهما، نبراسکا و کانزاس تنها ایالت‌های ایالات متحده نیستند که به طور فزاینده‌ای شاهد طوفان‌های شن و گرد و غبار هستند که باعث تصادفات جاده‌ای، جراحات و تلفات جانی، هزینه‌های اضافی مراقبت‌های بهداشتی و صدمه به محصولات کشاورزی می‌شوند. طوفان های گرد و غبار در حال حاضر در مناطق مختلف ایالات متحده رخ می‌دهد که میلیون‌ها دلار هزینه برای مالیات دهندگان آمریکایی در تصادفات جاده ای، تلفات محصولات، مراقبت های بهداشتی و حتی تلفات جانی در پی دارد. تا به امروز، لس آنجلس بیش از 2.5 میلیارد دلار برای کاهش گرد و غبار ناشی از خشک شدن دریاچه Owens هزینه کرده است.

در سال 2009، طوفان سرخ، طوفان گرد و غباری که از سواحل شرقی استرالیا گذشت، نزدیک به 300 میلیون دلار برای ایالت نیو ساوت ولز در استرالیا هزینه در پی داشت. سالانه طوفان‌های شن و گرد و غبار بیش از 150 میلیارد دلار برای خاورمیانه و شمال آفریقا هزینه دارد که معادل 2.5 درصد از تولید ناخالص داخلی این منطقه است. در آسیا و اقیانوسیه، تأثیر اقتصادی آن 5.6 میلیارد دلار در سال برآورد شده است. این اعداد بزرگ نشان دهنده زندگی و معیشت از هم پاشیده است! علیرغم تأثیرات عظیم آنها، ما آنقدر که باید در مورد این بحران در حال ظهور نمی شنویم.

گستره جهانی این فاجعه نادیده گرفتن یا فرار از آن را غیرممکن می کند. هیچ کشوری، هیچ منطقه ای، هیچ جامعه ای مستثنی نیست. با این حال، جهان برای مقابله با طوفان های شن و گرد و غبار آماده نیست. این طوفان‌ها به طور سیستماتیک نادیده گرفته می شوند و به سختی در گفتگوهای جهانی آب و هوا، بهداشت و محیط زیست شناخته می شوند.

واکنش بین المللی به فاجعه فزاینده طوفان های شن و گرد و غبار ناکافی بوده است و سرمایه گذاری ها کم است.

در حال حاضر، تلاش‌ها برای هوای پاک به طور مزمن کمبود بودجه دارد و تنها 1 درصد از بودجه توسعه بین‌المللی را جذب می‌کند. تلاش‌های بین‌المللی، مانند ائتلاف سازمان ملل برای مبارزه با طوفان‌های شن و گرد و غبار، برای افزایش آگاهی در مورد این تهدید رو به رشد و افزایش همکاری‌ها در سطوح جهانی و منطقه‌ای در حال افزایش است. اما برای تجهیز کشورهای مختلف برای کاهش طوفان های شن و گرد و غبار و به حداقل رساندن اثرات بهداشتی و اقتصادی آنها باید کار بسیار بیشتری انجام شود.

در اوایل سال جاری، به مناسبت روز جهانی مبارزه با طوفان های شن و گرد و غبار (12 ژوئیه)، کشورهای عضو سازمان ملل سال های 2025 تا 2034 را به عنوان دهه مبارزه با طوفان های شن و گرد و غبار در سازمان ملل اعلام کردند. این بیانیه بر نگرانی فزاینده بین‌المللی در مورد طوفان‌های شن و گرد و غبار و نیاز فوری به درک و نظارت بر منابع و اثرات این طوفان‌ها، بهبود سیستم‌های پیش‌بینی و هشدار اولیه، تسهیل تبادل اطلاعات، بسیج منابع مالی و تقویت همکاری‌های بین‌المللی برای کاهش این بحران جهانی تاکید کرد.

شانزدهمین اجلاس کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با بیابان زایی، با نام UNCCD COP16، که در دسامبر 2024 در ریاض، عربستان سعودی برگزار میشود، فرصتی ارزشمند برای کشورهای عضو سازمان ملل متحد است تا گام بردارند، بیانیه ها و سخنان را به عمل تبدیل کنند و یک دستور کار جدی جهانی برای آماده سازی بشریت برای بحران ناشناخته و خاموش طوفان های شن و گرد و غبار ایجاد کنند.

منبع: forbes