سیده خمساء اسبقیان*- یادداشت – خاک، بیش از ۲۵ درصد از تنوع زیستی سیاره زمین را به خود اختصاص داده است. خاک متنوع‌ترین جامعه زیستی خشکی در سیاره زمین را داراست. این در حالی است که انسان فقط یک درصد از این تنوع زیستی را شناسایی کرده‌است.
فقط در هشت سانتی‌متر از خاک، میلیاردها میکروارگانیسم زنده وجود دارد. وزن باکتری‌های یک هکتار از خاک حاصلخیز برابر با وزن دو گاو است. جمعیت میکروارگانیسم‌ها، در یک گرم خاک سالم، بیشتر از کل انسان‌های کره زمین است.
میکروارگانیسم‌های خاک به‌صورت هماهنگ تلاش می‌کنند تا زندگی را به شکل پایدار در کره زمین ایجاد کنند. با در نظر گرفتن اینکه جمعیت جهان تا سال ۲۰۵۰ به حدود ۱۰ میلیارد نفر خواهد رسید،
غنای گونه‌ای جزء جدایی‌ناپذیر خاک‌های سالم است که تولید غذای مغذی و سالم و نیل به امنیت غذایی را به دنبال دارد. نیاز بشر به غذا در آینده افزایش می یابد.
میکروارگانیسم‌های خاک رشد گیاه را تسریع کرده و با اعمال اصول مدیریت پایدار خاک، تولید محصولات کشاورزی را تا ۵۸ درصد افزایش می‌دهند. آنها همچین منبع تولید داروها و تأمین سلامت انسان‌ها هستند.
در واقع، خاک یک داروخانه‌ی بزرگ طبیعی‌ست و بیشتر آنتی‌بیوتیک‌ها در دانش داروسازی از میکروارگانیسم‌های خاک بدست می‌آیند.
میکروارگانیسم‌ها به پالایش خاک از آلاینده‌ها کمک کرده و با توجه به نقش خاک به عنوان سینک کربن، نقش کلیدی در سازگاری با تغییرات اقلیمی ایفا می‌کنند.
در حال حاضر، عدم توجه به اصول مدیریت پایدار در کشاورزی، تنوع زیستی خاک را در معرض خطر جدی قرار داده است. هر ساله، ۷۵ میلیارد تن خاک و میکروارگانیسم‌های موجود در آن، تحت تأثیر فرسایش آبی و بادی تخریب می‌شود.
آلودگی خاک‌ها باعث تخریب خاک شده و میکروارگانیسم‌های خاک را با کاهش بیومس و غنای زیستی، تحت تأثیر قرار می‌دهد.
در اروپا، در هر ساعت، ۱۱ هکتار خاک، تحت تأثیر شهرسازی، مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد و تنوع زیستی آن نابود می‌شود. این در حالی‌ست که حفظ تنوع زیستی خاک، یکی از مهمترین راهکارهای طبیعی جهانی برای دستیابی به گرسنگی صفر در راستای اهداف توسعه پایدار است.
* کارشناس ارشد مهندسی شیمی خاک
ممنون از اطلاعات خوبی که ارائه دادین