گزارش ایندیپندنت از بحران آب در عراق
بهشت عدن عراق در حال ناپدید شدن: کمبود آب می تواند چهار میلیون نفر از خانه های خود آواره کند
کارشناسان هشدار می دهند که بحران امنیتی بعدی در کشور عراق می تواند ناشی از کمبود زمین های کشاورزی بدلیل کمبود آب باشد.
ناحیه بین النهرین با 300 هزار نفر سکنه در حال خشک شدن است. خشک شدن رودخانه ها و بخش هایی از تالاب می تواند باعث حابجایی ساکنین این ناحیه شود. این ناحیه یکی از نواحی تحت حفاظت یونسکو است (به عنوان منطقه الهام بخش بهشت عدن) که در برابر سیل و خشکسالی می باید محافظت شود.
صدام حسین در دهه 1990 بیش از 90 درصد این تالاب را خشک کرد، عمدتا بدلیل مقابله با اعراب مخالف خود و در برابر قیام شیعه علیه حزب حاکم. پس از حمله امریکا به عراق در سال 2003، موانع سد راه آب در بخش هایی توسط مردم برچیده شد.
اما هم اکنون کارشناسان از باتلاق ها و مرداب ها و دیگر مناطق مهم کشاورزی عراق، به علت کمبود آب و نیاز رو به افزایش آب، میترسند. نواحی که در حال آسیب دائمی هستند. براساس گزارش سازمان ملل، در حال حاضر عراق سالانه 250 کیلومتر مربع زمین های زراعی را بیشتر در جنوب این کشور از دست میدهد. بیابان زایی در این ناحیه در حال افزایش است.
علل بحران آب در نواحی روستایی زیاد است، ولی عمدتا بدلیل کاهش سطح آب دجله و فرات است که بدلیل تغییرات آب و هوا و احداث سدها در بالادست تشدید شده است.
با این حال، اراضی کشاورزی ناپدید شده، بحران جابجایی به مراتب فراتر از آنچه که عراق پس از یک جنگ سه ساله با داعش تجربه کرد، شاهد خواهد بود. کارشناسان هشدار میدهند که فشار زیادی بر مراکز شهری ایجاد شده است و این امر می تواند موجب وخامت وضعیت امنیتی تا حدی پایدار فعلی گردد.
مقامات وزارت محیط زیست عراق گفته اند که اگر هیچ چیزی تغییر نکند و اقدام جدی برای حل بحران آب در روستاها انجام نگیرد، میلیون ها نفر مجبور به جابجایی خواهند شد.
به گفته وزیر محیط زیست عراق: «در بحران داعش و جنگ علیه گروه های جهادی در عراق، نزدیک به سه میلیون نفر در عراق آواره داخلی شدند. اما طی هشت سال آینده، در بحران آب، پیش بینی میشود چهار میلیون نفر در عراق آواره شوند. این دیگر فقط مشکل زیست محیطی نیست. این بر امنیت از جنبه های مختلف تاثیر می گذارد. امنیت اجتماعی، امنیت آب، امنیت غذایی».
بنابر گزارش سازمان ملل در تابستان گذشته بیش از 600 خانوار (چهار هزار نفر) در جنوب عراق مجبور به ترک خانه های خود شدند.
وزیر منابع آب عراق می گوید: کشور دارای منابع آبی محدود برای حل بحران آب است. مخصوصا پس از چند دهه جنگ داخلی و همچنین مداخله خارجی ها در کشور. به اعتقاد وی، گسترش صحرا غیر قابل توقف است، مگر آنکه میلیاردها دلار در سبد سبز سرمایه گذاری کنیم، اما برای انجام این کار نیاز به آب داریم.
به گفته یکی از اعضای کمپین Save the Tigris، سری سدهای ساخته شده در سوریه و حداقل 14 سد در ترکیه، جریان آب در فرات را به کمتر از نیم رسانده است. سطح آب در دجله نیز بدلیل چندید سد شامل 6 سد در ترکیه تحت تاثیر قرار گرفته است. جریان آب در دجله در 5 سال آینده در پی آبگیری سدهای بالادست می تواند تا 60 درصد کاهش یابد. این باعث از دست دادن اراضی بسیاری در عراق خواهد شد.
در سال 2015، عمق فرات به 30 سانتی متر در جنوب عراق رسیده بود و در ان زمان توانسته بودند با بازکردن دریچه های سدها در شمال عراق آب بیشتری را به پایین دست هدایت کنند. ولی در حال حاضر دیگر چنین امکانی وجود نخواهد داشت.
ترجمه: شهره صدری
منبع: ایندیپندنت
